تفاوت دیگ آبگرم چدنی و فولادی
متداول ترین جنس دیگ های آب داغ یا دیگ آبگرم چدنی آتشخوار و یا فولاد است. که هر کدام از این جنسها، کاربردها و مزایا و کاستیهای خاص خود را دارند.
دیگ آبگرم چدنی چیست؟
دیگ چدنی به طریق ریختهگری و به شکل پرهای ساخته میشود. که با در کنار هم قرار گرفتن تعدادی پره (متناسب با ظرفیت گرمایشی موردنظر) دیگ چدنی ساخته میشود.
گرمای حاصل از احتراق از بین پرههای دیگ چدنی عبور میکند. و گرمای آن به آب داخل پرهها (مخزن آب دیگ) منتقل میگردد.
دیگ آبگرم چدنی
در تولید دیگ آبگرم چدنی همان طور که از اسم آن پیداست از چدن خاکستری استفاده می شود. دیگ های چدنی در ظرفیت های مختلف و معمولا به صورت قطعاتی (پره ای) به روش ریخته گری تولید می گردد.
این دیگ ها بر اساس ظرفیت حرارتی آن ها از تعدادی پره چدنی تشکیل شده اند. در فضای وسط پره ها شعله مشعل قرار می گیرد و جهت افزایش بازده دیگ و حداکثر استفاده از انرژی حرارتی سوخت، در محیط پره ها مجرا های خاصی در نظر گرفته شده است که گاز های حاصل از احتراق از آنها عبور می کنند و انرژی خود را به آب داخل دیگ منتقل می کنند.
هر دیگ بر حسب ظرفیت آن شامل یک پره جلو ، یک پره عقب و تعدادی پره وسط است که پره جلو و عقب با یکدیگر و با پره های وسط تفاوت دارند ولی تمام پره های وسط یکسان هستند.
دیگ های چدنی برای فشار های پایین و حداکثر ۵ بار استفاده می شوند.
(البته برخی از سازندگان اظهار می دارند که دیگ های تولیدی آن ها فشارهای بالاتر از ۵ بار را هم تحمل می کنند.) این دیگ ها در مصارف خانگی و تولید آب برای مصارف صنعتی سبک مورد استفاده قرار می گیرند. از نظر فشار و دمای کاری دارای محدودیت هستند.
بهتر است برای مناطقی که زمستان های سرد دارند و اختلاف دمای آب رفت و برگشت ممکن است زیاد باشد استفاده نشود زیرا تنش های حرارتی ناشی از آب برگشتی نسبتا سرد ممکن است باعث ترک خوردگی پره های آن ها شود.
دیگ های آبگرم چدنی به دلیل اینکه پره ای هستند امکان افزایش ظرفیت حرارتی آن ها و حمل و نقل آسان آنها وجود دارد. از طرفی هزینه نصب بویلرهای چدنی بیشتر از نوع فولادی است. دیگ های چدنی دارای مقاومت خوبی در مقابل خوردگی هستند.
کاربردهای دیگ چدنی
جهت استفاده در سیستمهای گرمایش با فشارهای پایین مناسب است. که معمولاً جهت سیستمهای گرمایش خانگی مورداستفاده قرار میگیرد. مانند ساختمانهای کم ارتفاع.
مزایای دیگ های آبگرم چدنی
- در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند.
- به دلیل قابلیت جدا شدن پره های دیگ حمل و نقل آنها آسان است و ظرفیت حرارتی آن ها با افزایش یا کاهش تعداد پره ها قابل تغییر است.
- در صورت شکستن پره ها می توان آن ها را با پره نو تعویض کرد.
- قیمت آن ها ارزان تر است.
معایب دیگ های آبگرم چدنی
- از مشکلات اصلی دیگ ها ترک برداشتن جدار پره ها در اثر تنش های حرارتی ، فشار زیاد سیستم ، ایجاد رسوب روی سطح داخلی پره ها و … است که در این صورت پره باید توسط فرد متخصص تعویض شود و در صورتی که هنگام تعویض پره دقت کافی به عمل نیاید دیگ مشکل آب بندی و دود بندی پیدا می کند.
- راندمان حرارتی آنها نسبت به دیگهای سه پاس فولادی کمتر است.
- مقاومت آن ها در برابر برخورد مستقیم شعله پایین است و درصورتیکه در داخل دیگ آب نباشد و مشعل بیشتر از ۵ دقیقه روشن بماند کل پره را باید تعویض کرد.
- برای مناطق خیلی سرد که امکان شوک حرارتی وجود دارد مناسب نمی باشند.
- هزینه نصب و جمع کردن آن ها بیشتر است.
دیگ آبگرم فولادی
دیگ آبگرم فولادی به صورت یکپارچه در کارخانه و از ورق و لوله فولادی آلیاژی آتشخوار تولید می گردد.
این دیگ ها به دو دسته آب در لوله (water tube) و آتش در لوله (fire tube) تقسیم می گردد. معمولا در مواردی که نیاز به تامین فشار های بسیار بالا می باشد (مثل نیروگاه ها) از دیگ های واتر تیوب استفاده می گردد. دیگ های فولادی آتش در لوله یا فایر تیوب در تاسیسات متداول تر هستند. جهت اطلاعات بیشتر مطالعه مقاله” دیگ آبگرم ، اصول طراحی و انواع آن” توصیه می گردد.
اجزا دیگ آبگرم فولادی
اجزا دیگ آبگرم فولادی فایر تیوب به صورت خلاصه به شرح زیر می باشد:
- بدنه
- لوله ها
- صفحات نگهدارنده لوله ها
- کوره
- اتصالات لوله رفت و برگشت
- اتصال لوله انبساط
- شیر اطمینان
- شیر تخلیه
- دریچه های بازرسی
- محفظه دود
- درب های جلو و عقب
- اتصال دودکش
- اتصالات مربوط به نشان دهنده ها
- عایق
- روکش (کاور)
- شاسی
این نوع دیگ ها در صنایع و کارخانجات مختلف، ساختمان ها و مجتمع های مسکونی کاربرد دارند.
مزایای دیگ های فولادی
- طول عمر این دیگ ها بالا تر است.
- راندمان و بازده حرارتی دیگ های فولادی سه پاس از دیگ های آبگرم چدنی بیشتر است.
- ظرفیت آنها تقریبا نامحدود است(مناسب جهت پروژه های بزرگ).
- قابلیت تحمل شوک های حرارتی را دارند. فشار های خیلی بالا را می توانند تحمل کنند (مناسب جهت ساختمان های مرتفع).
- قابلیت تطابق با هر نوع سوخت را دارند.
معایب دیگ های فولادی
- قیمت آن ها نسبت به دیگ های آبگرم چدنی بالاتر است.
- چون در کارخانه به صورت یکپارچه ساخته می شوند حمل و نقل آن مشکل است.
- در صورت خرابی هزینه تعمیر آن ها بالاتر است.
- ظرفیت آن ها ثابت و غیر قابل تغییر است.
مقایسه دیگ فولادی آبگرم و دیگ چدنی آبگرم
- اکثر مدلهای دیگ های آبگرم فولادی راندمان حرارتی بالاتری از دیگ های آبگرم چدنی دارند. مخصوصا مدلهای سوپر سه پاس راندمان حرارتی بسیار بالایی دارد.
- دیگهای فولادی به نسبت های دیگهای چدنی طول عمر بسیار بالاتری دارند.
- دیگ فولادی آبگرم را می توان برای هر نوع پروژه ای بکار برد اما دیگ های آبگرم چدنی مناسب پروژه های کوچک هستند و اگر طول پره ها از حد مشخصی بیشتر شود مشعل توان گرم کردن آب موجود در پرههای انتهایی دیگهای چدنی را ندارد.
- دیگهای فولادی توانایی کار در فشار بالا را دارند اما دیگ های آبگرم چدنی معمولا تحمل فشارهای بالا را ندارند.
- میزان رسوبگیری دیگهای چدنی به دلیل پیچ و خم های عبور آب به مراتب بیشتر از دیگهای فولادی بوده و در نتیجه راندمان آن نسبت به حالت اولیه سریعتر کاهش یافته و میزان شکنندگی آن افزایش پیدا میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دیگ های آبگرم،دیگ روغن داغ، دیگ بخار،دی اریتور و سختی گیر میتوانید به سایت صنعت بخار اسپادانا مراجعه کنید.